تقابل معنایی در قرآن کریم

پایان نامه ی حاضر به موضوع «تقابل معنایی در قرآن کریم» اختصاص دارد. این پایان نامه سعی دارد با بررسی آیات قرآن کریم، واژه های متقابل را استخراج و آنها را براساس انواع تقابل معنایی طبقه-بندی نماید. تقابل معنایی یکی از روابط مهم مطرح در حوزه ی معنی شناسی ساختگرا می باشد. اصطلاح تقابل معنایی در برگیرنده ی جفت یا رشته واژه هایی است که به طور همزمان، علاوه بر اینکه از نظر معنایی متضاد و مخالف هستند اما در عین حال، در یک مقوله و طبقه ی معنایی قرار می گیرند و به دلیل هم مقوله بودن دارای ویژگی های یکسان می باشند. تقابل معنایی یکی از مهمترین و پر بسامدترین روابط معنایی در قرآن کریم به شمار می رود. این رابطه ی معنایی در قرآن کریم تحت دو عنوان کلی تقابل دوتایی و تقابل غیر دوتایی مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش تحلیل محتواست و جامعه ی آماری نیز کلیه ی واژه های قرآن کریم می باشد. همچنین سه فرضیه مورد بررسی قرار گرفته است: 1) انواع مختلفی از تقابل معنایی در قرآن کریم وجود دارد، 2) از بین انواع تقابل، تقابل مکمل و تقابل مدرج دارای بسامد بیشتری است. 3) از بین انواع تقابل، تقابل های غیر دوتایی (تقابل تک بعدی و تقابل چندبعدی) کمترین بسامد را داراست. در مجموع تعداد 997 رابطه ی تقابلی از آیات قرآن کریم استخراج شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که: 1) انواع مختلف تقابل معنایی در قرآن کریم وجود دارد اما نگارنده برای تقابل ضمنی نمونه ای در قرآن کریم مشاهده نکرده است. 2) تقابل مکمل با 58% و تقابل مدرج با 21% بیشترین بسامد را دارند. 3)تقابل تک بعدی با 1% دارای کمترین بسامد است.